-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
en la maron; sed dumtempe versimile ili kutimi¸is je ¸i,
kaj estis observite, ke ekde tiu tempo la francaj salaman-
droj pli fervore pari¸is, kvankam kun malpli granda fe-
kundeco ol antaûe. Tiel per unufojo estis solvita la agra-
ra kaj salamandra aferoj; la minaca streço estis forigita,
kaj kiam post nelonge venis nova registara krizo pro la
financa skandalo de Mme Töppler, la lerta kaj elpruvita
M. Monti i¸is en la nova kabineto ministro de la mar-
aferoj.
282
MILITO KONTRAÛ SALAMANDROJ
eLIBRO
3. Incidento en la Manika Markolo
elonge poste la belga transportÿipo Oudenbourgh
Nnavigis el Ostendo al Ramsgato. Kiam ¸i estis me-
ze de la Kaleza Markolo, la deîoranta oficiro observis, ke
duonmejlon sude de la kutima kurso io okazas en la
akvo ; çar li ne povis distingi, çu temas pri iu dronanto,
li ordonis navigi al la potence ondigita loko. Proksimu-
me ducent pasa¸eroj rigardis de la alventa flanko stran-
gan spektaklon: ie-tie la akvo ekÿprucis en perpendikla
kolono, ie-tie elîeti¸is io kvazaû nigra korpo; la marsur-
faco en diametro de çirkaû tricent metroj sova¸e ruli¸is
kaj bolis kaj aûdeblis elprofunde ÿtorma bruego aû mu¸-
ado. xajnis, kvazaû sub la akvo erupcius negranda vul-
kano. Kiam Oudenbourgh lante proksimi¸is al tiu loko,
subite ekÿprucegis proksimume dek metrojn de la pruo
grandega apika ondo kaj ekbruegis terura detonacio. La
tuta ÿipo impete levi¸is kaj la ferdekon inundis pluvo de
preskaû bolanta akvo; samtempe kun ¸i klakis sur la
pruo forta nigra korpo, tordi¸anta kaj eliganta akreso-
nan kriçon; estis brogita salamandro kun rompita spino.
La komandanta oficiro ordonis retronavigon, por ke la
ÿipo ne trovi¸u rekte en la mezo de çi tiu eksplodanta
283
MILITO KONTRAÛ SALAMANDROJ
eLIBRO
infero; sed intertempe komenci¸is eksplodoj en çiuj
flankoj kaj la marsurfaco estis plenkovrita de pecoj de
disÿiritaj salamandroj. Fine oni sukcesis turni la ÿipon,
kaj Oudenbourgh plenvapore fu¸is norden. Tiam ekkra-
kegis terura detonacio proksimume sescent metrojn
post ¸ia pobo kaj el la maro levi¸is grandegaj, eble cent
metrojn altaj akvo- kaj vaporkolonoj. Oudenbourgh di-
rektis al Harwich kaj disaûdigis çiuflanken sendratan
averton: Atenton, atenton, atenton! Sur linio Ostendo
Ramsgato granda dan¸ero de submaraj eksplodoj.
Kaûzo nekonata. Ni konsilas eviton al çiuj ÿipoj! Inter-
tempe daûris la bruegado kaj krakegado, preskaû same,
kiam okazas marmanovroj; sed nenio estis videbla pro
la ÿprucanta akvo kaj vaporo. Sed el Dovero kaj Kalezo
jam plenvapore navigis torpedÿipoj kaj destrojeroj kaj
rapidegis militaj aerflotoj al tiu loko; sed atinginte ¸in,
ili trovis nur la surfacon malklarigitan de flava ÿlimo kaj
plenkovritan de senvivaj fiÿoj kaj disÿiritaj salamandroj.
En la unua momento oni parolis pri mineksplodoj en
la Markolo; sed kiam ambaûflanke de la Kaleza Markolo
la bordoj estis fermitaj de soldatçenoj kaj kiam la angla
çefministro la kvaran fojon en la mondhistorio inter-
rompis sabate vespere sian semajnfinon kaj haste reve-
nis en Londonon, oni komencis suspekti, ke temas pri
evento de ekstreme grava internacia signifo. La îurnaloj
alportadis la plej alarmajn onidirojn, sed mirige çifoje ili
284
MILITO KONTRAÛ SALAMANDROJ
eLIBRO
restis ankoraû malproksime de la realaîo; tiam neniu eç
scietis, ke dum kelkaj krizaj tagoj Eûropo kaj kun ¸i la
tuta mondo staris nur paÿon de milita konflagracio. Nur
kelkajn jarojn poste, kiam ano de la tiama brita ka-
bineto, Siro Tomaso Mulberry malvenkis en la balotado
por la parlamento kaj sekve de tio eldonis siajn politi-
kajn memuarojn, eblis legoscii¸i, kio fakte tiam okazis;
sed tiutempe jam neniun ¸i interesis.
La afero tutkoncize estis jena: Kiel Francio, ankaû An-
glio komencis, çiu de sia flanko, konstrui en la Manika
Markolo submarajn salamandrajn fortikaîojn, per kiuj
eblus en kazo de milito fermi la tutan Markolon; kom-
preneble poste ambaû grandpotencoj reciproke sin kul-
pigadis, ke komencis la alia flanko; sed al la vero respon-
das, ke ambaû komencis la fortikigajn laborojn samtem-
pe pro timo, ke la najbara kaj amiki¸inta ÿtato povus
devanci la alian. Mallonge, sub la surfaco de la Kaleza
Markolo elkreskis unu kontraû la alia du kolosaj beton-
fortikajoj, armitaj per pezaj kanonoj, torpedîetiloj, vas-
taj minzonoj kaj entute per çiuj plej modernaj akiraîoj,
kiujn tiutempe la homa progreso atingis en la militarto;
sur la angla flanko çi tiu terura marfunda fortikaîo estis
ekipita per du divizioj de pezarmitaj salamandroj kaj per
tridek mil laborsalamandroj, sur la franca flanko per tri
divizioj da unuarangaj militsalamandroj.
285
MILITO KONTRAÛ SALAMANDROJ
eLIBRO
xajnas, ke la krizan tagon renkonti¸is meze de la Mar-
kolo sur la marfundo laborkolono de la britaj salaman-
droj kun la salamandroj francaj, kaj ke inter ili okazis ia
miskompreno. Sur la franca flanko estis asertite, ke iliaj
trankvile laborantaj salamandroj estis atakitaj de la bri-
taj, kiuj volis ilin forpeli; la britaj armitaj salamandroj
laûdire provis fortreni kelkajn salamandrojn francajn,
kiuj kompreneble defendis sin. Post tio la britaj militsa-
lamandroj komencis pafi kontraû la francajn salaman-
drajn laboristojn per grenadoj kaj minîetiloj, tial la fran-
caj salamandroj estis devigitaj uzi la samajn armilojn. La
franca registaro sentis sin devigata postuli de la registaro
de Lia Brita Majesto plenan satisfakcion kaj evakuon de
la disputebla submara sektoro kaj same certigon, ke si-
milaj kazoj venonte ne ripeti¸os.
Kontraûe la brita registaro anoncis per speciala noto
al la registaro de la Franca Respubliko, ke la francaj mili-
tizitaj salamandroj penetris sur la anglan duonon de la
Markolo kaj pretis meti tie minojn. La britaj salaman-
droj atentigis ilin, ke ili trovi¸as sur ilia laborteritorio; la
francaj ¸isdente armitaj salamandroj respondis per îeta-
do de grenadoj, kaj mortigis kelkajn salamandrajn labo-
ristojn britajn. La registaro de Lia Majesto kun bedaûro
sentis sin devigata postuli de la registaro de la Franca
Respubliko plenan satisfakcion kaj garantion, ke venon-
286
MILITO KONTRAÛ SALAMANDROJ
eLIBRO
te la francaj militaj salamandroj ne surpaÿos la anglan
duonon de la Manika Markolo.
Post tio la franca registaro anoncis, ke ¸i ne povas plu
toleri, ke la najbara ÿtato konstruu submarajn fortresojn
en senpera proksimo de la francaj bordoj. Kio koncernas
la miskomprenon sur la fundo de la Markolo, la regista-
ro de la respubliko proponas, ke en senco de la Londona
Konvencio la disputiga afero estu prezentita al la Haga
Arbitracia Tribunalo.
La brita registaro respondis, ke ¸i ne povas kaj ne in-
tencas la sekurecon de la britaj bordoj subigi al ia ekste-
ra decido. Kiel la atencita ÿtato ¸i postulas denove kaj
kun çia emfazo senkulpigon, kompenson de dama¸o kaj
garantion por estonteco. Samtempe la mediteranea ang-
la floto, ankranta apud Malto, fornavigis plenvapore di-
rekte okcidenten; la atlantika ÿiparo ricevis ordonojn
koncentri¸i apud Portsmouth kaj Yarmouth.
La franca registaro ordonis mobilizon de kvin klasoj
maristaj. [ Pobierz całość w formacie PDF ] - zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- zambezia2013.opx.pl