-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
jezdzca, tyle a tyle miast, w Palestynie wiele, w Libii
wszystkie. Leżą w gruzach największe miasta Sycylii,
w Helladzie leżą wszystkie, z wyjątkiem jednego,
leży piękna Nicea, ulega trzęsieniu ziemi miasto prze-
wyższające wszystkie pięknością 209 i nie może patrzeć
208
Scytowie zbiorowa nazwa ludów koczowniczych w pół-
nocno-wschodniej Europie od Morza Czarnego do Syberii; Cel-
towie i Sauromatowie (pózniej zwani Sarmatami) plemiona
żyjące na terenach dzisiejszych Słowian (stąd mylnie potem
uważane za przodków Polaków). Celtów zwykle nazywa Liba-
nios Galatami.
209
ostrzyżenie włosów alegoryczne wyrażenie, aluzja do
takiego zwyczaju na znak żałoby po śmierci kogoś bliskiego;
107
jasno w przyszłość. (293) Tak uczciła go Ziemia,
210
czy jeśli wolicie Posejdon , a Hory211 znów
głodem i zarazą jednakowo siejącą śmierć wśród
ludzi i bydła, jakby po jego odejściu nie mogło się
dobrze powodzić na ziemi.
(294) Cóż tedy dziwnego, jeśli przy takim stanie
rzeczy ktoś, podobnie, jak ja, uważa sobie za karę, że
jeszcze nie umarł? A przecież ja prosiłem bogów, 'by
uczcili owego niezwykłego męża nie w ten sposób, lecz
obdarzając go potomstwem, głęboką starością i długim
panowaniem. (295) Ale królowie lidyjscy, o Zeusie,
212
potomkowie Gygesa o nieczystych rękach, dożyli na
213
tronie: jeden do 215 lat, drugi214 do 57, a nawet sam
39
ów bezbożny sługa 216 38 lat, a temu pozwoliłeś dożyć
do
tylko trzeciego roku na wyższym tronie, choć nale-
żało zaszczycić go panowaniem dłuższym, a jeśli nie, to
przynajmniej nie krótszym niż wielkiego Cyrusa217,
jako że i on odnosił się do poddanych jak ojciec.
(296) Lecz biorąc pod uwagę wyrzuty, które czynił
płaczącym w namiocie, przypuszczam, że i teraz gani
strząśnięciem miast nazywa Libanios bardzo silne trzęsienie
ziemi, które miało miejsce wraz z powodzią dn. 21 lipca 365 r.
na przestrzeni całego państwa rzymskiego; Nicea we Frygii;
miasto przewyższające wszystkie pięknością Antiochia.
210
Posejdon zob. przyp. 155.
211
Hory zob. przyp. 9 do Moiry XI; gorzka ironia w ze-
stawieniu Hor z zarazą i głodem.
212
Gyges, założyciel dynastii Mermnadów w Lidii, zdobył
tron królewski drogą uzurpacji, zabijając prawowitego władcę,
dlatego jest tu nazwany o nieczystych rakach".
213
jeden Ardys III, syn Gygesa.
214
drugi Alyattes, ojciec Krezusa; twórca potęgi lidyi-
skiej.
215
bezbożny sługa Gyges.
216
Panowanie Juliana trwało tylko 20 miesięcy: zmarł ma-
jąc 32 lata.
217
Cyrus (Kyros), syn Kambizesa (VI w.), toczył wiele zwy-
cięskich wojen; właściwy założyciel mocarstwa perskiego.
108
tę część mowy, poświęconą opłakiwaniu jego, i zdaje
mi się, że on, przyszedłszy tu, gdyby to było możliwe,
zwróciłby się do nas z takimi słowy: Wy, którzy opła-
kujecie zadany mi cios i śmierć w młodym wieku, nie
postępujecie rozsądnie, jeśli mniemacie, że przebywanie
z bogami nie dorównuje obcowaniu z ludzmi. Jeżeli
zaś sądzicie, że nie dopuszczono mnie do tych siedzib,
jesteście w całkowitym błędzie co do mnie i przyda-
rzyła się wam rzecz bardzo dziwna: oto nie znacie
zupełnie tego, co, według głębokiego waszego przeko-
nania, jest wam znane. (297) Nie uważajcie poza tym
za coś strasznego śmierci na wojnie, zadanej mieczem.
218 219
Tak odszedł ze świata Leonidas , tak Epaminondas ,
220
tak potomstwo bogów: Sarpedon i Memnon221. A je-
śli smucicie się z powodu krótkości mego życia, niech
wam pociechą będzie Aleksander, syn Zeusa" 222.
(298) To on by powiedział, a ja mógłbym do tego
niejedno jeszcze dodać; przede wszystkim, i jako naj-
ważniejszą rzecz, że wyroki Mojr223 są niewzruszone.
Mojra zaś jednakową władzę rozciąga nad rzymską
224
ziemią jak niegdyś nad Egiptem . Ponieważ krainie
tej przeznaczone było zaznać nieszczęścia, a jego życie
stawało temu na przeszkodzie, ustąpił przed naporem
218
Leonidas bohaterski obrońca Termopil.
219
Epaminondas wielki wódz tebański, zwycięzca spod
Leuktr i Mantinei.
220
Sarpedon syn Zeusa, dzielny wódz Licyjczyków
w Iliadzie, zabity przez Patroklosa.
221
Memnon syn Eos; ginie z rąk Achillesa.
222
Aleksander, syn Zeusa Aleksander Wielki; już za ży-
cia jego powstaje legenda, że jest synem Zeusa.
223
Mojry (Kloto, Lachesis, Atropos) boginie losu; kie-
rowały życiem ludzkim, ustalając jego ramy zewnętrzne, jak
urodzenie, śmierć, szczęście, nieszczęście. Ich wyroki były nie-
cofnione; były one strażniczkami ładu panującego we wszech-
świecie i w stosunkach ziemskich.
224
Aluzja niezrozumiała.
109
złego losu, by nie zaznali szczęścia ci, którzy powinni
byli cierpieć. (299) Po drugie wezmy pod uwagę w na-
szych rozważaniach, że choć umarł młodo, lecz prze-
wyższywszy czynami swymi najstarszych nawet cesarzy.
Bo czyjeż równie liczne i wspaniałe czyny można wy-
mienić, choćby kto przeżył trzykroć tyle lat? Toteż kiedy
zamiast niego posiadamy jego sławę, powinniśmy
znieść cios i nie tyle boleć z powodu jego zgonu, co
cieszyć się z tego, czego dokonał przed śmiercią.
(300) Ten mąż jednocześnie znajdował się poza granica-
mi państwa rzymskiego i władał nim, ciałem był
w kraju nieprzyjacielskim, a swój własny ochraniał
władzą cesarską i tak samo potrafił utrzymać wszędzie
spokój, zarówno w nieobecności swojej jak w obecności.
Wszak ani barbarzyńca nie chwytał za broń wbrew
układom, ani wewnątrz kraju nie powstały ani razu
rozruchy, na jakie często ludność się odważała nawet
wtedy, kiedy cesarze osobiście stali na czele rządów.
Jeśli przyczyną tego była czy to miłość ku niemu, czy
strach, a raczej jeśli strach powodował barbarzyńcami,
a miłość poddanymi, czyż i jedno, i drugie nie jest
godne podziwu: i to, że u przeciwników budził lęk,
i to, że u swoich wzbudzał przywiązanie, lub jeśli
kto woli i jedno, i drugie uczucie u obu stron?
(301) Przeto niech i to zmniejszy nasz smutek, i jeszcze
ta okoliczność, że nikt z poddanych nie mógł sobie po-
wiedzieć, iż nie rządzi nim doskonalszy mąż. Któż miał-
by słuszniejsze prawo do panowania niż on, jeśli wy-
pada, żeby stał na czele ludzi mniej cnotliwych ten.
kto i roztropnością, i potęgą słowa, i innymi zaletami
wyróżnia się od reszty?
(302) Jego samego już nie ujrzymy, ale można widzieć
jego liczne utwory literackie225, a wszystkie ze znajo-
225
Julian w czasie krótkiego swego życia znalazł czas na [ Pobierz całość w formacie PDF ] - zanotowane.pl
- doc.pisz.pl
- pdf.pisz.pl
- zambezia2013.opx.pl