• [ Pobierz caÅ‚ość w formacie PDF ]

    Inhalten im Fremdsprachenunterricht über-
    haupt.
    A. Deutschmann (1982)1
    Trudno sobie wyobrazić nauczanie języka obcego bez przeka-
    zywania treści realioznawczych. Szeroko pojęty kontekst kulturo-
    wy występuje w podręcznikach wszystkich generacji. Od połowy
    lat osiemdziesiątych, czyli od pojawienia się tzw. zwrotu między-
    kulturowego w dydaktyce języków obcych, nauczaniu realiów
    poświęca się coraz więcej uwagi.
    W jaki sposób uczyć realiów kraju lub krajów języka docelo-
    wego i czego uczyć  to pytania wciąż otwarte, na które glotto-
    dydaktyka nie udzieliła jednoznacznej odpowiedzi.
    1
     Pytanie o realioznawstwo na zajęciach języka obcego jest pytaniem o same
    treÅ›ci przekazywane na tychże zajÄ™ciach , zob. A. Deutschmann, Überlegungen zur
    Landeskundeplanung im Fach Deutsch als Fremdsprache, w: R. Ehnert (red.),
    Einführung in das Studium des Faches Deutsch als Fremdsprache, Frankfurt 1982, s. 273.
    69
    519999
    Wszelkie ustalenia majÄ… raczej charakter umowny. Nie okre-
    ślono, jak w przypadku gramatyki, tzw. minimum kulturowego,
    jakim powinien dysponować uczący się języka cudzoziemiec.
    Niniejszy artykuł jest próbą usystematyzowania założeń glot-
    todydaktyki niemieckiej odnośnie do miejsca i sposobu prezen-
    tacji realiów na zajęciach języka niemieckiego.
    PODEJZCIA DO NAUCZANIA REALIÓW
    Pojawiające się metody nauczania definiowały rolę realioznaw-
    stwa. Nowe podejścia wykorzystywały zdobycze wcześniejszych,
    uzupełniając je o kluczowe założenia współczesnej im psycholo-
    gii, pedagogiki, dydaktyki i kulturoznawstwa. Andreas Pauldrach
    rozróżnia w historii nauczania realiów trzy podejścia: kognityw-
    ne, inaczej nazywane faktograficznym, komunikacyjne i między-
    kulturowe2. SÄ… one nierozerwalnie powiÄ…zane z trzema podsta-
    wowymi założeniami Berlińskiej Szkoły Dydaktycznej: wiedzą,
    działaniem i wartościami. Dieter Buttjes z kolei wspomina
    o trzech etapach realioznawstwa opisując je jako przejścia: od hi-
    storii  duchowej do nauk społecznych; od kultury wysokiej do
    niskiej i od wiedzy abstrakcyjnej do przeżytych doświadczeń3.
    Najstarsze z podejść  kognitywne, zwane też faktograficznym,
    było suchym przekazywaniem wiedzy o realiach Niemiec, rzadziej
    pozostałych krajów niemieckojęzycznych.
    Dużą wagę przywiązywano do prezentacji historii oraz kultu-
    ry  wysokiej . Hermann Kessler, definiujÄ…c rolÄ™ realioznawstwa,
    napisał: Im ganzen deutschen Sprachgebiet ist mit der deutschen Spra-
    2
    Zob. A. Pauldrach, Eine unendliche Geschichte. Anmerkungen zur Situation der
    Landeskunde in den 90er Jahren, Fremdsprache Deutsch, z. 6 (1992). Tabelaryczne
    zestawienie podstawowych założeń podejść do nauczania realioznawstwa zostało
    zamieszczone w dodatku.
    3
    Zob. D. Buttjes, Landeskunde Didaktik und landeskundliches Curriculum, w: K.R.
    Bausch, H. Christ, H.J. Krumm, Handbuch Fremdsprachenunterricht, Tübingen 1995.
    70
    519999
    che auch die deutsche Kultur, das heißt die deutsche Literatur, die deut-
    sche Kunst, die deutsche Musik, die deutsche Wissenschaft zu Hause4.
    Realioznawstwo nie było zintegrowane z nauką języka obce-
    go, było czymś dodatkowym, często występowało w podręcznikach
    jako niepodlegajÄ…cy progresji gramatycznej i leksykalnej mate-
    riał uzupełniający. Na wyższych poziomach proponowano nawet
    dodatkowe zajęcia poświęcone suchym faktom realioznawczym
    i interpretacji literatury. W pózniejszym okresie obowiązkowe do
    przekazania treści obejmowały poza kulturą  wysoką elementy
    geografii, polityki i gospodarki. Autorzy podręczników zamiesz-
    czali wiele danych statystycznych, a dokładny wybór tematów był
    uzależniony od ich prywatnych preferencji i upodobań. Dopie-
    ro w latach 70. w związku z pojawieniem się egzaminu języko-
    5
    wego Zertifikat Deutsch als Fremdsprache pojawiły się listy z obo-
    wiÄ…zkowymi do realizacji tematami.
    Zwrot komunikacyjny w nauczaniu języków obcych w znacz-
    nym stopniu wpłynął na zmianę roli realioznawstwa w procesie
    nauki języka obcego. Głównym celem nowego podejścia stało się
    wykształcenie umiejętności posługiwania się językiem obcym w ta-
    ki sposób, jak czynią to jego rodzimi użytkownicy. Punkt ciężko-
    ści został przeniesiony zrazu na rozwój sprawności komunikacyj-
    nych: rozumienia ze słuchu i mówienia. Nauczanie kultury i re-
    aliów według tej koncepcji pojmowane było jako kolejne do-
    świadczenie uczących się, rozszerzające ich horyzonty myślowe.
    W podręcznikach zamieszczano wiele tekstów autentycznych,
    przede wszystkim nie-literackich, które prezentowały sposób ży-
    cia mieszkańców krajów niemieckojęzycznych. Suche fakty zastą-
    4
     Na całym obszarze niemieckojęzycznym obok samego języka niemieckie-
    go również literatura niemiecka, sztuka niemiecka, muzyka niemiecka i nauka
    niemiecka sÄ… «u siebie w domu» , zob. H. Kessler, Deutsch für Ausländer. Teil 3:
    Deutschlandkunde, Königswinter 1975, s. 57.
    5
    Zob. Das Zertifikat Deutsch als Fremdsprache, Deutscher Volkshochschul-Ver-
    band e.V. / Goethe-Institut, Bonn / Bad Godesberg / München 1977.
    71
    519999
    piły wskazówki, jak zachować się, jak zareagować w danym krę-
    gu kulturowym, w danej sytuacji. Obecność realioznawstwa na
    zajęciach języka niemieckiego służyła przede wszystkim rozwija-
    niu kompetencji komunikacyjnej uczących się, miała im pomóc
    w zrozumieniu fenomenów kultury dnia codziennego. Według
    Andreasa Pauldracha ... ist (die Landeskunde) im kommunikativen
    Fremdsprachenunterricht sowohl informations- als auch handlungsbezo-
    gen konzipiert und soll in beiden Fällen vor allem das Gelingen sprach-
    licher Handlungen im Alltag und das Verstehen alltagskultureller [ Pobierz całość w formacie PDF ]

  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • zambezia2013.opx.pl